آینده دنیای مد و فشن در متاورس چگونه است؟
چند ماهی است که اخبار توسعه دنیای مد در متاورس جزو موضوعات داغ خبرگزاری‌های کریپتو و فناوری است. به نظر می‌رسد فعالان و سرمایه‌گذاران صنعت مد و لباس امید زیادی به متاورس برای سودآوری و جبران خسارت‌های ناشی از کووید ۱۹ دارند. در این مطلب به بررسی فعالیت‌های صنعت مد و فشن در متاورس خواهیم پرداخت و چالش‌ها و فرصت‌ها را مرور خواهیم کرد.
اولین نشانه‌ها از ورود صنعت مد به دنیای دیجیتال
افزایش محبوبیت متاورس (Metaverse) عرصه را برای رشد صنعت مد و فشن دیجیتال فراهم خواهد کرد. پیش‌بینی می‌شود این صنعت به یک امپراتوری جهانی تبدیل شود که هم برندهای لوکس بزرگ و هم خرده‌فروشان را درگیر خودش کند.
اولین نشانه‌های پیدایش صنعت مد دیجیتال در سال 2017 مشاهده شد. همه چیز از پنج سال پیش شروع شد که برند کت (Kat) برای اولین بار در اینستاگرام پستی با عنوان «لباس مجازی» منتشر کرد. سپس برندهای آدیداس (Adidas)، آف‌وایت (Off-White)، ویتامینز (Vetements) و بالنسیاگا (Balenciaga) وارد صنعت مد و فشن دیجیتال شدند. این برندها قبل از شیوع ویروس کرونا فعالیت‌های خود را در این حوزه آغاز کردند. در آن بازه زمانی، هنوز تمایل فراوانی به دنیای مجازی و چالش‌های مربوط به قرنطینه وجود نداشت. بنابراین اصلاً نیازی به لباس دیجیتال حس نمی‌شد. با این وجود اقداماتی صورت گرفت که تأثیر بسزایی در رشد این صنعت داشت.
پیش‌تر تجربه‌هایی در مورد لباس‌های مجازی در بازی‌های کامپیوتری وجود داشت اما کسی تصور نمی‌کرد دنیای مد در متاورس تا این حد توسعه یابد. در حقیقت فعالیت‌های تجاری گذشته بسیار سطحی و محدود بوده است اما چیزی که امروز می‌بینیم، همه را حیرت‌زده کرده است.
شروع توسعه دنیای مد در متاورس
در ماه مارس سال ۲۰۲۱، کمپانی گوچی و شرکت بلاروسی Wanna پروژه مشترکی را در حوزه لباس‌های دیجیتال آغاز کردند. طی این همکاری اولین کفش‌های کتانی مجازی با قیمتی حدود ۱۳ دلار از طریق اپلیکیشن گوچی عرضه شد. همچنین در بستر Wanna Kiks امکان امتحان کردن و خرید این کفش‌ها برای کاربران فراهم شد. در کنار این کفش، محصولات جانبی دیگری نیز ارائه شد تا علاقه‌مندان به حوزه فناوری‌های نوین بسیار شگفت‌زده شوند.
سؤالات و ابهامات زیادی در مورد این صنعت و مشتریانش وجود دارد. بسیاری می‌پرسند این کفش‌ها به درد چه کسی می‌خورد؟ خریداران این کفش‌ها چه کسانی هستند و با این محصول چه خواهند کرد؟ آیا خرید کفش فقط برای انتشار یک پست اینستاگرامی صورت می‌گیرد؟
طرفداران صنعت مد و فشن در متاورس معتقدند این اقدامات در جهت حمایت از محیط زیست است. برخی نیز به این بازار به چشم یک سرگرمی نگاه می‌کنند. حال سؤال اینجا است که چند درصد از مردم به دلیل حمایت از محیط زیست و سرگرمی حاضر به خرید این کفش‌ها یا محصولات مشابه خواهند شد؟
بسیاری از توسعه‌دهندگان تلاش می‌کنند که امکان پوشیدن و امتحان کردن لباس را به طور مجازی فراهم کنند. در حقیقت هدف این است که برای خرید و پرو یک لباس دیگر نیازی به مراجعه حضوری به فروشگاه نباشد و فرد بتواند لباس را به صورت مجازی بررسی کند. با این حال توسعه چنین بستر و پلتفرمی بسیار سخت و چالش‌برانگیز خواهد بود.
در حال حاضر به نظر می‌رسد همچنان جنبه سرگرمی بیشترین نقش را در رشد صنعت مد دیجیتال دارد. در حقیقت خرید چنین لباس‌هایی بیشتر شبیه به یک بازی است که فرصت‌های اقتصادی مختلفی را برای توسعه‌دهندگان و برندهای این حوزه فراهم کرده است.
رابطه صنعت بازی با مد و فشن در متاورس
اصلی‌ترین بستر برای ترکیب لباس‌های مجازی و دنیای متاورس، بازی‌های کامپیوتری است. برای مثال دو شرکت Balenciaga و Fortnite همکاری‌هایی در راستای ارائه استایل‌های پوششی خاصی به کاربران انجام داده‌اند. این دو شرکت تلاش می‌کنند که کاربر بتواند علاوه بر دنیای متاورس، لباس‌های مربوط به استایل مجازی خود را در دنیای واقعی خریداری کند.
تا امروز کاربران این بازی بیش از یک میلیارد دلار برای خرید و سفارشی‌سازی شخصیت‌های درون بازی هزینه کرده‌اند. آنها می‌توانند لباس‌ها و استایل خاص خود را داشته باشند و حتی تغییراتی در آرایش چهره خود ایجاد کنند. این قابلیت‌ها بسیار سرگرم‌کننده خواهد بود. با این حال یک مشکل بزرگ وجود دارد. هر شخصیت و استایل، فقط در یک بازی قابل استفاده است. در واقع امکان انتقال شخصیت‌ها به بازی‌های دیگر وجود ندارد. این مورد یکی از مهم‌ترین مشکلات دنیای مد در متاورس است.
دنیای مد در متاورس روزبهروز واقعی‌تر می‌شود!
پس از آنکه مارک زاکربرگ از ایجاد بستر متاورس خبر داد، به نظر می‌رسد واقعیت دیجیتالی و مجازی‌سازی‌شده روزبهروز در حال طبیعی‌تر شدن و نزدیک‌تر شدن به واقعیت است. حالا بسیاری از فعالان حوزه فناوری معتقدند همه ما باید در دنیای مجازی و همچنین در دنیای واقعی خانه بسازیم و لباس بپوشیم. در این دنیا به ملاقات دوستان خود خواهیم رفت، کلاس‌های آموزشی را پشت سر خواهیم گذاشت و در مراکز تجاری گشت‌وگذار خواهیم کرد.
این تغییر و تحولات فقط مربوط به حوزه مد و فشن در متاورس نیست. حالا صنعت طراحی و کلکسیون دیجیتال نیز به سرعت رشد می‌کند. به زودی نقاشی‌های دیجیتالی به دیوار خانه‌های مجازی آویزان خواهند شد. نقاشی‌هایی که به کمک توکن NFT خریداری شده‌اند.
امپراتوری صنعت مد و فشن در متاورس
در مدت کوتاهی دنیای مد در متاورس به یک امپراتوری بزرگ تبدیل شد. این موضوع برای بخش زیادی از مردم همچنان غیرقابل‌درک است. کارآفرینان و فعالان این حوزه داستان‌های زیبایی ساخته‌اند تا مردم برای خرید این محصولات دیجیتالی قانع شوند. پایداری و از بین نرفتن لباس، محافظت از کره زمین، مفاهیم دراماتیک و جذاب و … تنها بخشی از سناریوهایی است که توسعه‌دهندگان برای جلب توجه مشتریان ارائه می‌کنند.
برندها خوشحال هستند که از صنعت مد و فشن دیجیتال می‌توانند به عنوان فرصتی برای جبران خسارت‌های ناشی از کووید ۱۹ استفاده کنند. گرچه این بازار، بستر بسیار سودآوری به نظر می‌رسد اما همه چیز به همین سادگی نیست.
برای مثال در طول همه‌گیری کرونا برند روسی الکساندر ترخوف تبلیغاتی را راه‌اندازی کرد که در آن لباس‌های این برند به قیمت 50 دلار به صورت دیجیتالی به فروش می‌رسیدند. بسیاری از شرکت‌کنندگان در این کمپین از محصولات دریافت‌شده رضایت نداشتند. گویا اشتباهات فراوانی در ارائه محصول نهایی به کاربر رخ داده بود. برخی از مشتریان نیز از کیفیت چاپ عکس و لباس راضی نبودند. گرچه این برند توانست شهرت خوبی از این طریق کسب کند اما نتایج اقتصادی و تعاملی کمپین چندان مطلوب نبود.
سرنوشت نامعلوم دنیای مد و متاورس
صنعت مد دیجیتال ابزار جدیدی جهت تبلیغ برند یا راهکاری نوین برای درآمدزایی استارتاپ‌ها و طراحان است. در عرض چند ماه و با هزینه اندک می‌توان یک برند را توسعه داد و نام تجاری جدیدی را به دنیای متامُد اضافه کرد.
با وجود همه این ظرفیت‌های تبلیغاتی و تجاری اما همچنان شک و تردیدهایی پیرامون آینده دنیای مد در متاورس وجود دارد. آیا برندهای معروف لباس حاضر به همکاری با توسعه‌دهندگان حوزه دیجیتال می‌شوند؟ آیا این لباس‌ها واقعاً پوشیده خواهد شد یا صرفاً محصولی برای فروش در بستر متاورس خواهد بود؟ آیا فعالان حوزه Metaverse برای کسب‌وکارهای کوچک برنامه‌ای دارند یا فقط برندهای مطرح فرصت خودنمایی خواهند داشت؟ آیا فروشگاه‌های متامد به وجود می‌آید یا با یک کلیک تمام لباس‌ها در دسترس قرار می‌گیرند؟ چه برنامه‌ای برای مقابله با تقلب و کلاهبرداری‌های صنعت مد و فشن در متاورس طراحی شده است؟ آیا برندهای بزرگ می‌توانند به یکپارچگی و هماهنگی در متاورس برسند؟
سخن پایانی
بازار مد و فشن در متاورس روزبهروز در حال گسترش است. برندهای مطرح خلاقیت‌های جالبی به خرج داده و از فرصت‌های شگفت‌انگیز این بستر مجازی استفاده کرده‌اند. می‌توان گفت تا امروز متاورس یک فرصت برای برندها و فعالان حوزه مد محسوب شده است اما باید دید برنامه‌هایی گسترده و جاه‌طلبی‌های سرمایه‌گذاران تا کی مردم را متقاعد به خرید محصولات خواهد کرد؟ آیا همچنان از دنیای مد در متاورس استقبال خواهد شد یا خیلی زود جذابیت‌های این صنعت سرگرم‌کننده از بین خواهد رفت؟